કર્ણદેવ વાઘેલા (કર્ણદેવ બીજો): ❃ ઈ. સ. 1296માં સારંગદેવ વાઘેલાનું મૃત્યુ થતાં તેમનાં મોટાભાઈ રામદેવનો પુત્ર કર્ણદેવ વાઘેલાએ પાટણનું શાસન સંભાળ્યું હતું. ❃ કર્ણદેવ વાઘેલાને ઇતિહાસમાં રંગીન મિજાજી માનવામાં આવે છે. ❃ કર્ણદેવ વાઘેલાએ મહામંત્રી તરીકે માધવ નામના મંત્રીની નિમણૂંક કરી હતી. ❃ આ માધવ નામના મંત્રીની પત્ની ઉપર કર્ણદેવ વાઘેલાની નજર બગડે છે અને એક દિવસ માધવને કામ માટે કચ્છ જવાનું થાય છે ત્યારે કર્ણદેવ વાઘેલા દ્વારા માધવની પત્ની ઉપર જુલમ કરવામાં આવે છે અને જ્યારે માધવ મંત્રી પાછા ફરે છે ત્યારે તેમને આ સમગ્ર ઘટનાની જાણ થાય છે ત્યારે તેમણે બદલો લેવાનું નક્કી કરી લીધું હતું. ❃ માધવ મંત્રીએ કર્ણદેવ વાઘેલાની શાન ઠેકાણે લાવવા દિલ્લી જઈ ત્યાંના મુસ્લિમ સુલ્તાન અલાઉદ્દીન ખિલજીને ગુજરાત પર આક્રમણ કરી સંપત્તિ લૂંટી લેવા લોભ જગાડ્યો અને ગુજરાત પર આક્રમણ સમયે તેમને તમામ પ્રકારની મદદ મળી રહેશે તેમ જણાવ્યું હતું. ❃ ઈ. સ. 1298માં અલાઉદ્દીન ખિલજીએ તેમના બે સરદારો " ઉલુઘખાન " અને " નુસરતખાન " ને ગુજરાત પર આક્રમણ કરવા માટે મોકલ્યા. ❃ આ બંને સરદારો ઉલુઘખાન  અને નુસરતખાન એ મુસ્લ...

★ વાઘેલા વંશ: અર્જુનદેવ વાઘેલા: ❃ ઈ. સ. 1262માં વિસલદેવ વાઘેલા અપુત્ર મૃત્યુ પામે છે. વિસલદેવ વાઘેલા પછી તેમના ભત્રીજાએ ઈ. સ. 1262માં શાસન સંભાળ્યું હતું. ❃ અર્જુનદેવ વાઘેલાએ ગિરનાર પર્વત પર પાર્શ્વનાથનું દેરાસર બંધાવ્યું હતું તથા તેમણે રેવતી કુંડનો જીર્ણોદ્ધાર પણ કરાવ્યો હતો. ❃ વેરાવળના મંદિરમાંથી એક શિલાલેખ પરથી મળેલ માહિતી મુજબ અર્જુનદેવ વાઘેલાના સમયમાં સોમનાથ દેવપત્તનમાં મુસલમાનોને મસ્જિદ બાંધવા અને નિભાવાની મંજુરી આપવામાં આવી હતી. સારંગદેવ: ❃ ઈ. સ. 1275માં અર્જુનદેવના મૃત્યુ પછી તેમના પુત્ર સારંગદેવ વાઘેલાએ પાટણની રાજગાદી સંભાળી હતી. ❃ વાઘેલા વંશના સૌથી પ્રતાપી રાજા તરીકે સારંગદેવ વાઘેલાની ગણના થાય છે. ❃ સારંગદેવ વાઘેલાએ 22 વર્ષ સુધી શાસન કર્યું હતું. ❃ સારંગદેવ વાઘેલાના સમયમાં વૈષ્ણવ ધર્મનો પ્રચાર - પ્રસાર ખૂબ મોટા પ્રમાણમાં થયો હતો. ❃ સારંગદેવ વાઘેલાએ માળવાના રાજાને હરાવી " માલવધરાનો ધૂમકેતુ " બિરુદ ધારણ કર્યુ હતું. ❃ દેવગિરિનો યાદવ રાજા રામચંદ્ર એ સારંગદેવ વાઘેલાનો સમકાલીન રાજા હતો. આ રામચંદ્ર અને સારંગદેવ વાઘેલા વચ્ચે યુદ્ધ થયું હતું. ❃ સારંગદેવ વાઘેલાના સમયમા સ...

વિસલદેવ વાઘેલા: ❃ વિસલદેવ વાઘેલા વાઘેલા વંશનો સ્થાપક અને પ્રથમ રાજા હતો. ❃ ઈ. સ. 1244માં સોલંકી વંશના અંતિમ શાસક ત્રિભુવનપાળની હત્યા કરી, પાટણમાં વાઘેલા વંશની સ્થાપના કરી હતી. ❃ વિસલદેવ વાઘેલા ધોળકાના રાણા વીરધવલનો પુત્ર હતો. તેમણે વીરધવલના મૃત્યુ પછી ધોળકાના રાણા તરીકે સત્તા સંભાળી હતી. ❃ ત્રિભુવનપાળના અવસાન પછી સોલંકી વંશનો કોઈ ઉત્તરાધિકારી ન હતો, તેથી વિસલદેવ વાઘેલાએ પાટણમાં વાઘેલા - સોલંકીઓની સત્તા સ્થાપી હતી. ❃ ઈ. સ. 1244માં વિસલદેવ વાઘેલાના પાટણના રાજ્યારોહણ વખતે મહામાત્ય (મહામંત્રી) તરીકે તેજપાલ હતો. ઈ. સ. 1240માં મહામાત્ય (મહામંત્રી) તરીકે રહેલા વસ્તુપાલનું મૃત્યુ થયું હતું. ❃ વસ્તુપાલની જગ્યાએ મહામાત્ય (મહામંત્રી) તરીકે તેજપાલે સત્તા સંભાળી હતી. ❃ ઈ. સ. 1248માં મહામાત્ય તેજપાલનું મૃત્યુ થતાં તેમની જગ્યાએ મહામાત્ય તરીકે નાગડશા (નાગડ) નામે નાગર બ્રાહ્મણને પદ સોપ્યું હતું. ❃ વીરધવલના બે પુત્રોમાં એક વીરમદેવે " વીરમગામ " નામનું નગર વસાવ્યું હતું. આ નગરની સત્તા વસ્તુપાલ અને તેજપાલે છીનવી ધોળકાના રાણા બનેલા વિસલદેવને સોંપી હતી. ❃ વિસલદેવ વાઘેલાએ માળવા પર ચડાઈ કરી માળવ...

વાઘેલા વંશ: ❃ વાઘેલાઓ સોલંકી રાજાઓના સામંતો તરીકે કાર્ય કરતા હતા. ❃ વાઘેલાઓ સોલંકીઓના વફાદાર સરદાર હતા. ❃ કુમારપાળના માસાનું નામ ધવલ હતું અને ધવલના પુત્રનું નામ અર્ણોરાજ હતું.  ❃ જે કુમારપાળને માસિયાઈ ભાઈ થતો હતો.  ❃ અર્ણોરાજના કામથી પ્રસન્ન થઈ કુમારપાળે તેને પોતાનો સામંત બનાવ્યો હતો અને " વ્યાધ્રપલ્લી " નામનું ગામ ભેટમાં આપ્યું હતું. ❃ આ " વ્યાધ્રપલ્લી " ગામ મહેસાણા જિલ્લામાં આવેલું છે જે "વઘેલ" તરીકે ઓળખાતું હતું. ❃ આ " વઘેલ " નામ પરથી જ તેઓ વાઘેલા તરીકે ઓળખાયા હતાં. ❃ ધવલનો પુત્ર અર્ણોરાજએ વ્યાધ્રપલ્લીનો મૂળ વ્યક્તિ (પ્રથમ પુરુષ) હતો તેમ કહી શકીએ. ❃ અર્ણોરાજ " આનાક " તરીકે ઓળખાતો હતો. ❃ અર્ણોરાજના પુત્ર લવણપ્રસાદ જેનો જન્મ " વ્યાધ્રપલ્લી " ગામમાં થયો હતો.  ❃ ધવલના પુત્ર અર્ણોરાજ, અર્ણોરાજના પુત્ર લવણપ્રસાદ, લવણપ્રસાદનો પુત્ર વીરધવલ, વીરધવલના પુત્રો વિરમદેવ અને વિસલદેવ હતાં. ❃ ભીમદેવ બીજાએ નાની ઉંમરમાં શાસન સંભાળ્યું હતું જેનો લાભ લઈને તેમના કેટલાક પ્રાંતીય સામંતોએ સ્વતંત્ર રાજ્યોની સ્થાપના કરવા માટે તેમની સામે બળવો કર્...